#4 Predikant Jonathan Zondag

Tussen Hemelvaart en Pinksteren is het tijd voor Jonathan Zondag, predikant en onderzoeker van christelijke politiek. Nummer 4 in de serie 'wie zijn die wetenschappers met toepasselijke achternamen?'

Naam: drs. Jonathan Zondag
Weet veel van: Geloof
Huidig beroep: Predikant en onderzoeker christelijke politiek

Kun je wat vertellen over je naam?
Koning Lodewijk Napoleon stelde de achternaam verplicht. Mensen kozen toen ludieke achternamen in de verwachting dat de achternamen wel weer na een paar jaar zouden verdwijnen. Quod non. Uit stamboomonderzoek blijkt dat de zoons van mijn voorouders Jan Harms en Elizabeth Jans in 1812 de achternaam Zondag hebben aangenomen.

Weet je nog meer over de geschiedenis van je naam?
Mijn opa Sieger Zondag is in 1933 getrouwd met Grietje Zondag. Beide kwamen uit de regio Stadskanaal. Op suggestie van Sieger is uitgezocht of hij familie was van zijn vrouw. Ze bleken inderdaad een gemeenschappelijke voorvader te hebben gehad die in 1720 is geboren. Dat hebben we helaas pas in 2005 ontdekt, toen Sieger en Grietje al overleden waren.

Speelde je naam een rol gespeeld bij je studiekeuze?
Mijn naam heeft geen rol gespeeld bij de keuze van mijn studie theologie. Er zijn in Nederland duizenden mensen met de achternaam Zondag. Slechts een paar ervan zijn theoloog. Een neef van mijn moeder is dominee maar heet Van de Kerk. Ook toepasselijk.

Krijg je vaak commentaar?
Als ik een preekbeurt vervul in een kerk waar ik nog niet eerder ben geweest, kunnen mensen zich oprecht vrolijk maken over de humor van dominee Zondag die op zondag preekt. 'Met zo'n achternaam kun je alleen maar dominee worden', zeggen mensen dan.

Hoe gaat het als je je naam moet spellen?
Bijna altijd verstaan mensen de naam in een keer goed, maar geloven ze hun oren niet. In spellen heb ik niet altijd zin. Soms zeg ik: 'vrijdag, zaterdag..' De reactie luidt dan steevast: 'Dus toch'. Een keer vroeg iemand aan de telefoon of ik misschien meneer Zondig ben. Als christen kan ik dat alleen maar beamen, al vind ik de achternaam Zondag mooier.

Waarover gaat je promotieonderzoek?
Rollen van christenen in de politiek. Vaak wordt gedacht dat christelijke politiek vooral gebaseerd is op bepaalde ethische principes, zoals gerechtigheid en rentmeesterschap. Maar de Bijbel staat vol verhalen over mensen waar christenen van nu zich aan spiegelen. Voor de politiek bekijk ik hoe christenen zich spiegelen aan de bijbelse rollen van koning, priester en profeet.

#3 Landbouwkundige Anton Haverkort

Wie zijn die wetenschappers met toepasselijke achternamen, wat onderzoeken ze en wat heeft hun naam opgeleverd? Interview 3: landbouwkundige Anton Haverkort.

Naam: prof. dr. ir. Anton Haverkort
Weet veel van: Aardappels
Beroep: onderzoeker bij Plant Research International van Wageningen Universiteit en Research Centrum en buitengewoon hoogleraar gewaskunde aan de Universiteit van Pretoria in Zuid Afrika

Waar komt de naam Haverkort vandaan?
De naam stamt uit begin 17e eeuw en begon als haverkotte. De naam komt uit Twente. Een kotte was een 'katersted' ofwel de stede van een kater/keuter, de boerderij van een kleine boer. Dus 'kleine haverteler'.

Heeft de naam een rol gespeeld bij uw studiekeuze?
Niet zozeer de naam als wel het voortkomen uit een oud akkerbouwgeslacht. De naam en mijn beroep hebben allebei met akkerbouw van doen. Mijn vader was boer in Overijssel en later in de Flevopolder en dat bepaalde mijn keuze voor Wageningen. Mijn eerste onderzoek was bij plantenfysiologie aan de biochemie van veroudering van haverblaadjes!

Welk onderzoek doet u nu?
Ik doe nu vanuit Wageningen aardappelonderzoek over de hele wereld.

Krijgt u vaak commentaar op uw naam?
Als ik geïntroduceerd word komt het weleens voor dat de inleider zegt dat wel te horen is dat ik van de arme zandgrond kom waar de haver niet lang werd. Dat klopt dus niet.

En dan laat u het daar bij zitten?
Nee, dan is mijn riposte: mijn voorouders waren de eerste supermoderne boeren die de kortstrorassen hebben geïntroduceerd. Dit soort rassen maakte de 'groene revolutie' mogelijk waardoor ze meer voedingsstoffen kunnen opnemen en daardoor meer opbrengen.

Gebruikt u uw naam weleens?
Vroeger maakte ik weleens een pluim vast aan mijn naam op een felicitatiekaart of zo. Nu maak ik een grote lus en teken er een paar aardappelogen op. Kijk, zoals hieronder.

#2 Communicatie-wetenschapper Jos Hornikx

Wetenschappers met toepasselijke achternamen. Wie zijn het, wat doen ze en hebben ze voordeel van hun naam? Vandaag deel 2: communicatiewetenschapper Jos Hornikx, de broer van akoesticus Maarten Hornikx.

Naam: dr. Jos Hornikx
Weet veel van: communicatie
Beroep: universitair docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen

Speelde je naam een rol bij je studiekeuze?
Nee, natuurlijk niet. Mensen denken vaak dat er meer bakkers zijn die Bakker heten en dat mensen anderen meer waarderen als hun naam dezelfde initialen heeft, maar (recent) Amerikaans onderzoek verwerpt dit soort onderzoek. Ik weet niet meer waarom ik communicatie ging studeren anders dan dat het me leuk leek. Dat bleek ook te kloppen, gelukkig.

Wat onderzoek je?
Een van de onderzoekslijnen gaat over argumentatie. Ik hou me bezig met de vraag wat voor argumenten succesvolle argumenten zijn die ervoor zorgen dat bestaande standpunten worden gewijzigd. Heeft dat met die argumenten zelf te maken? Welke omgevingsfactoren spelen een rol? Zoals kenmerken van de ontvanger en het soort onderwerp.

Een andere onderzoekslijn gaat over vreemde talen in reclame. Frans of Duits kan een productadvertentie net wat interessanter maken dan gewoon Nederlands of Engels. Mensen blijken diepgewortelde koppelingen tussen producten en landen/talen te hebben en ik wil graag weten hoe het zien van een vreemde taal associaties oproept en wat die associaties voor gevolgen kunnen hebben.

Je broer Maarten is specialist op het gebied van stadsgeluid. Zit wetenschap of lesgeven in de familie?
Een neef wist een paar jaar geleden te vertellen dat er nogal wat familieleden Hornikx voor ons in het onderwijs terecht zijn gekomen. Ik vermoed eerder basis- en middelbare school, want universiteiten bestaan op de huidige grote schaal natuurlijk nog niet zo heel lang.

Welk commentaar krijg je op je naam?
'Jos hoort niks.' Terwijl het er nooit op heeft geleken dat ik niet naar mensen luister of doof zou zijn. Verder is de spelling met 'kx' onhandig, dus dat blijft helaas altijd een aandachtspunt. Met twee collega's heb ik een boek geschreven over overtuigende teksten. De derde auteur heet Hustinx, dus zonder 'k'. Ik vind het wel grappig om te zien dat sommige studenten daar dan Hustinkx van maken. De fout in mijn eigen naam wordt via hypercorrectie toegepast bij mijn collega.

#1 Akoesticus Maarten Hornikx

Leuk hoor, zo'n lijst met wetenschappers met een toepasselijke achternaam. Maar wie zijn het, wat doen ze en wat heeft hun naam opgeleverd? Vandaag deel 1: akoesticus Maarten Hornikx.

Naam: Maarten Hornikx
Weet veel van: geluid
Beroep: universitair docent, Technische Universiteit Eindhoven (TU/e)

Welk commentaar krijg je op je naam?
Vroeger als kind kreeg ik wel eens de opmerking 'hoor je niks?' Nu gaat het meestal over de 'kx' op het eind. Dat is niet heel gangbaar in Nederland. In Belgie is het meer gebruikelijk. Mijn voorouders komen dan ook uit de grensstreek ten zuiden van Weert.

Wat onderzoek je?
Ik houd me voornamelijk bezig met het voorspellen van het geluid in binnenstedelijke gebieden. Door de grote verkeersstromen op binnenstedelijke wegen ontstaan hoge geluidniveau’s die niet eenvoudig te verminderen zijn. Ter indicatie, 44% van de EU gemeenschap is blootgesteld aan geluid dat de grenzen van hinder overschrijdt! Ik ben onder andere bezig met het rekenen aan de potentie van vegetatie in binnenstedelijke gebieden om het geluid te verminderen, denk aan vegetatiedaken en groene gevels. Een gerelateerd onderwerp, waarmee ik sinds mijn promotie bezig ben, is om stille gebieden in steden akoestisch beter te in kaart te brengen.

Speelde je naam een rol bij je studiekeuze?
Mijn naam heeft hier geen enkele rol in gespeeld. Ik ben bouwkunde gaan studeren aan de TU/e omdat ik de beta-vakken op de middelbare school leuk vond en daarnaast iets toegepast wilde doen. Binnen bouwkunde koos ik voor de afstudeerrichting 'fysische aspecten van de gebouwde omgeving'. Na een stage in Zweden over geluidvoortplanting in steden heb ik me gespecialeerd in geluid in de gebouwde omgeving. Het is een fascinerend vakgebied waarin de gezondheid en het welbevinden van de mens centraal staat, maar waarbij diepgang over de fysische verschijnselen van geluid onontbeerlijk is.

Maak je gebruik van je bijzondere naam?
Ik maak dankbaar gebruik van het feit dat mijn naam zelden voorkomt. Ik ben nog nooit een tweede Maarten Hornikx tegengekomen. Ik ben goed te vinden op internet bijvoorbeeld.

Ken je dr. Jos Hornikx, communicatiewetenschapper in Nijmegen? (Ik ontdekte hem op internet toen ik even checkte of je goed te vinden was.)
Jos is mijn broer. We zijn allebei in de wetenschap gerold. Ondanks dat we op twee geheel verschillende vakgebieden werken, is het interessant om elkaars ervaringen uit te wisselen wat betreft onderzoek en onderwijs.

Naamzinnen

Tekstschrijver Max Dohle legt een verzameling aan van naamzinnen: een voor- en achternaam vormen daarin een zin met een onderwerp en een gezegde. Voorbeelden zijn Hannie Schaft, Ted Troost, Jan Rot, Max Put en Pieter Fluit. Dohle heeft er een blogpost over geschreven op: http://www.onzetaal.nl/weblog/naamzinnen

Ik heb even mijn verzameling toepasselijke achternamen van wetenschappers doorgelopen op naamzinnen en stuurde hem de volgende lijst:
Daan Hobbelen (looprobots)
Maarten Hornixk (akoesticus)
Maarten Jeukens (geslachtziektenvoorlichter)
Laurens Keek (astronoom)
Gert Kwakkel (herstel na o.a. hartaanval)
Dokter Klem (in SFG, Rotterdam)
Willem Kop (psycholoog)
I.C. Notting (op z’n Engels uitspreken, is oogarts in Bronovo, Den Haag)
Dick Smakman (dialect-expert)
Jan Stoot (tot 2007 gynaecoloog in MC Parkstad, Heerlen)
Fred Vis (directeur Dierenpark Amersfoort)
Soroush Wasseghi (met een vraagteken erachter, tandarts te Zoetermeer)

Tandartsentrio

We hadden al de tandartsen Beck en Hoek in Ede. Maar er zijn meer tandartsen met een toepasselijke naam. Wat te denken van de volgende drie:
R.P. Snoep, tandarts te Leiden
A.B.C. Suermondt, tandarts te Oosterhout
S. Wasseghi, tandarts te Zoetermeer

Medisch mengsel

Prof. dr. Willem Kop, psycholoog, inlvoed van boosheid op hart
Prof. dr. Frans van der Helm, 4D EEG, hersenactiviteit
Prof. dr. Gert Kwakkel, herstel na hartaanval
Jessica Kiefte-De Jong, voeding bij kinderen
Dr. Iman Slis, taal -en spraakpatholoog (afscheidsinterview)
Dr. Linda Oude Griep, epidemiologe
Dr. Boukje Zaadstra, o.a. vruchtbaarheidsonderzoek
Dr. ir. Gerben Vader, geslachtcelonderzoeker

Dijk, De Steur, Dijk, Veen

Prof. (em) dr. Hans van Dijk, drinkwaterprof
Dr. Laura de Steur, zeeonderzoeker (titel proefschrift: 'stirred, not mixed)
Ir. Herman Dijk, dijkgraaf Groot Salland
Dr. Ciska Veen, ecoloog

Toepasselijke achternamen: meer links

Wikipedia: lemma 'aptoniem'
vernoeming.nl: mooi blog over vernoemingen
Nederlandse Voornamenbank: van het Meertens Instituut

Rijtje buitenlanders

Eigenlijk blog ik alleen over Nederlandse wetenschappers. Maar af en toe krijg ik buitenlandse namen toegestuurd die toch ook wel het vermelden waard zijn. Ik zal er niet de rechter kantlijn mee vervuilen.

Dr. Shit Fun Chew, vissenpoeponderzoeker
Geoffrey Breeze, handelaar in antieke wandelstokken en paraplu's
Prof. Wisdom J. Tettey, hoogleraar in Calgary
Ruth Organ, muzieklerares op de Berlin-Brandenburg International School.
Professor Perry 6 (met een cijfer dus) Nederlands bericht