Ik heb het erg naar mijn zin gehad tijdens mijn sabbatical. Het was een leerzame en leuke tijd. Ik heb gewerkt bij het persbureau ANP, bij Intermediair en bij de Nederlandse ambassade in Berlijn. Een impressie.
ANP
In september en oktober werkte ik bij het ANP. Ik heb het ANP geadviseerd over manieren waarop ze hun immense berichtenarchief te gelde kunnen maken. Ook heb ik onderzocht hoeveel berichten het ANP dagelijks kan leveren voor eventuele nieuwe rubrieken 'wetenschap', 'gezond' en 'duurzaam'. Het ANP kan dan tegen bijvoorbeeld de Volkskrant zeggen: 'Kijk, jullie hebben nu een abonnement op sport en economie, maar voor een kleine meerprijs kunnen we gegarandeerd vijftien wetenschapsberichten per dag aanbieden.'
Verder heb ik bij het ANP een aantal entertainmentberichten geschreven (om belangenverstrengeling te voorkomen en tot hilariteit van mijn NWO-collega's) en ik heb gezweet op een radiobericht. Hier wat entertainmentberichten: Batmanfilm niet in 3D, Ouders Miley Cyrus scheiden, Nick & Simon trots op Fier, Wouter Hamel bedankt Paradiso.
Voor een farmareus die vooral merkloze medicijnen aanbiedt, heb ik de eerste drie medische knipselkranten gemaakt. Die knipselkrant met ANP-nieuws valt op de mat bij duizenden apotheken en receptenvoorschrijvers. Tussen de ANP-knipsels staat reclame voor medicijnen.
Het was een enerverende ervaring om middenin de dagelijkse hectiek van het nieuws te zitten. Bijvoorbeeld ten tijde van de theelichtjeshoudergooier, de Nobelprijs voor Nederlander Geim en het overlijden van Antonie Kamerling (die laatste twee op dezelfde dag). Overal gaan dan sms’jes en piepjes, iedereen rent naar zijn plek en kijkt of hij het nieuws kan gebruiken. Mooi vond ik het redactiesysteem (concept, goedkeuren, publiceren) dat als een soort lopende band werkt. Bijzonder was de tabel, die live bijhoudt of productieafspraken gehaald worden. Wetenschap moet bijvoorbeeld ’s ochtends zes berichten leveren, 's middags weer zes en 's nachts drie. Vakjes springen van rood op groen zodra het doel bereikt is. Nadeel van deze manier van werken is natuurlijk dat een journalist na het behalen van de target geneigd is met de armen over elkaar te zitten. En ook de kwaliteit kan er onder lijden.
Verder ontdekte ik dat slinkse voorlichters gebruikmaken van het ploegendienstsysteem van het ANP. Als het pluggen van een artikeltje 's ochtends niet is gelukt, dan proberen voorlichters het aan het eind van de middag gewoon nog een keer.
Intermediair
In november werkte ik op de wetenschapsredactie van het carrièretijdschrift Intermediair. Ik schreef onder andere een groot stuk over internetoorlogen, een feiten- en cijfertjesverhaal over de Nobelprijzen en een FAQ over asteroïden. Daarnaast schreef ik korte nieuwsberichten, maakte ik een SWOT over een sinterklaasgedichtensite en zorgde ik een paar keer voor een mooie wetenschapsfoto. Ik vond het erg leuk om nu eens samen te werken met de mensen die ik alleen kende vanuit het colofon (ja, ik ben zo iemand die colofons spelt). En: met je naam op de mat vallen bij honderdduizenden lezers geeft een kick, al spellen de meesten geen colofons.
Nederlandse ambassade in Berlijn
In januari woonde en werkte ik een maand in de Nederlandse ambassade in Berlijn. Langer mocht niet van mijn vrouw en kinderen. We skypten elke ochtend voordat de kids naar school gingen en elke avond als ze sliepen. Toen ik mijn zoontje van 3 (nu 4) vroeg of hij mij miste, antwoordde hij nuchter: 'Nee hoor, mamma is er toch.' Hmm.
Berlijn was super. Ik woonde én werkte in een echte 'Rem Koolhaas'. Een waanzinnig mooi gebouw, eigenlijk een soort prototype, met de bijbehorende ongemakken die de vaste medewerkers weleens vervloeken. Zo is geen trap hetzelfde, geen muur recht en geen doorgang logisch.
Voor de technisch-wetenschappelijke afdeling onderzocht ik de hypothese of het wetenschapsklimaat in Duitsland voor topwetenschappers beter is dan in Nederland. Ik heb zestien wetenschappers en internationaliseringsexperts geïnterviewd en ze gevraagd naar hun ervaringen. Daarvan heb ik een verslag gemaakt, twee artikelen (artikel 1 en artikel 2) geschreven en een presentatie gehouden. Kern van mijn verhaal: Nederland doet het nog zo gek niet, al komt Duitsland sterk op. Belangrijkste aanbeveling: we moeten onderzoekers vroeg in hun carrière binden. Als we ze dan een mooie onderzoeksgroep bieden, gaan ze later niet meer weg. Op 19 april ben ik te gast bij het ministerie van EL&I voor een lunchlezing.
Ik vond Berlijn geen mooie stad, wel een bijzondere. Elke hoek, wat zeg ik, elke stap, is doordrenkt van oorlog, muur of beide. Verder is de stad erg arm en zijn er enorme stukken braakliggend terrein. De diplomaten vond ik aardig en diplomatiek. Ja, diplomatiek is het juiste woord. Je merkt dat ze gewend zijn om snel contact te leggen en je merkt ook dat ze niet snel een gewoonte als 'vreemd of gek' bestempelen.
NWO - Voorlichting en communicatie
En dan nu weer terug. Iedereen vraagt of het wennen is. En dan zeg ik 'ja en nee'. Ik hoef niet te wennen om weer aan het werk te zijn. Ik heb mijn sabbatical immers grotendeels werkend doorgebracht. Het is wel wennen om in een gereorganiseerde afdeling Voorlichting en Communicatie terecht te komen. We werken anders dan voor mijn verlof. Daarentegen doen we veel dezelfde projecten en zijn de meeste collega's niet veranderd, dus dat valt dan weer mee.
